Dünýäde bolup geçen iň uly haýwan hakda aýdanymyzda, munuň gök kitdigini her kim bilýär, ýöne iň uly uçýan haýwan näme? Takmynan 70 million ýyl ozal batgada gezip ýören has täsirli we gorkunç jandary göz öňüne getiriň, Azhdarchidae maşgalasyna degişli Quetzalcatlus ady bilen tanalýan 4 metr töweregi Pterosauriýa. Ganatlarynyň uzynlygy 12 metre ýetip bilýär, hatda üç metr uzynlygyndaky agzy hem bar. Agramy ýarym tonna. Hawa, Quetzalcatlus ýer ýüzüne mälim bolan iň uly uçýan haýwan.
Jyns adyKwetzalcatlusAztek siwilizasiýasynda ýelekli ýylan Hudaý Quetzalcoatl-dan gelýär.
Kwetzalkatlus, elbetde, şol döwürde gaty güýçli barlykdy. Esasan, ýaş Tyrannosaurus Rex Kwetzalcatlus bilen ýüzbe-ýüz bolanda asla garşylyk görkezmedi. Olaryň çalt metabolizmi bar we yzygiderli iýmeli. Bedeni tertipli bolany üçin, energiýa üçin köp belok gerek. Agramy 300 kilodan az bolan kiçijik Tyrannosaurus reeksini nahar hökmünde kabul edip bolar. Bu Pterosauriýanyň hem uzak aralyga süýşmegi üçin amatly ganatlary bardy.
Ilkinji Quetzalcatlus galyndylary, 1971-nji ýylda Tehasyň Big Bend milli seýilgähinde Duglas A. Lawson tarapyndan tapyldy. Bu nusga, ganatynyň uzynlygy 10 metrden geçmelidigi çak edilýän bölek ganaty (uzaldylan dördünji barmagy bilen öň aýagyndan ybarat) öz içine alýar. Pterosauriýa mör-möjeklerden soň uçmak üçin güýçli ukyplylygy döreden ilkinji haýwanlardy. Kwetzalkatlusyň uçmak üçin myşsalary birikdirilen ullakan sternum bardy, guşlaryň we ýaralaryň myşsalaryndan has ulydy. Şonuň üçin olaryň gaty gowy “awiator” bolandygyna şek ýok.
Kwetzalcatlusyň ganatynyň iň ýokary çägi henizem jedel edilýär we haýwanlaryň uçuşynyň gurluşynyň iň ýokary çägi barada jedel döretdi.
Kwetzalkatlusyň durmuş ýoly barada dürli pikirler bar. Uzyn oňurgaly oňurgaly we uzyn dişsiz eňegi sebäpli, ol gerona meňzeş görnüşde, kelleli doňuz ýaly käşir ýa-da häzirki zaman gaýçy görnüşli öküz awlap biler.
Quetzalcatlus öz güýji bilen uçar diýlip çaklanylýar, ýöne howada bir gezek süýşmek üçin köp wagt sarp edip biler.
Kwetzalkatlus, takmynan 70 million ýyl mundan ozal 65,5 million ýyl ozal Kretreý döwrüniň ahyrynda ýaşapdyr. Kretos-Üçünji ýok bolmak hadysasynda dinozawrlar bilen bilelikde ýok boldular.
Kawah dinozawryň resmi web sahypasy:www.kawahdinosaur.com
Iş wagty: Iýun-22-2022