Mammuthus primigenius, mamontlar diýlip hem atlandyrylýar, sowuk howa şertlerine uýgunlaşan gadymy haýwandyr. Dünýädäki iň uly pilleriň biri we gury ýerde ýaşan iň uly süýdemdirijileriň biri bolan mamontyň agramy 12 tonna çenli ýetip bilýär. Mamont dinozawrlaryň Bor döwründen has giç bolan Dörtlük buzluk döwrüniň ahyrynda (takmynan 200,000 ýyl mundan ozal) ýaşapdyr. Onuň aýak yzlary demirgazyk ýarym şaryň demirgazyk sebitlerinde, şeýle hem demirgazyk Hytaýda ýaýrandyr.
Mamontlaruzyn, tegelek kellesi we uzyn burny bar. Iki egri dişi, arkasynda ýokary egni bar. Billeri aşak egilen we guýrugynda tüýleriň bir topary ösýär. Olaryň bedeniniň uzynlygy 6 metrden gowrak, beýikligi bolsa 4 metrden gowrak. Umuman alanyňda, olaryň keşbi pillere has meňzeýär, sebäbi olar biologik taýdan piller bilen bir maşgalada.
Mamontlar nähili ýok bolup gitdi?
Käbir alymlar mamontlaryň sowukdan ölendigini pikir edýärler. Munuň sebäbi iki plitanyň arasyndaky güýçli çaknyşyk bolup, wulkan püskürmelerine we ýokary atmosfera gatlaklaryna termal temperatura girmegine sebäp bolup biler. Ýer ýüzünde öň görülmedik derejede pes temperatura boldy, soňra bolsa polýuslaryň betbagtçylykly aşaky spiralynda ol has ýyly howada galdy. Ol gyzdyryjy gatlakdan geçende, güýçli ýele öwrüler we ýere örän ýokary tizlikde ýeter. Ýerdäki temperatura pese gaçdy we mamont doňup öldi.
Beýleki alymlar gadymy Demirgazyk Amerika hindileriniň mamontlary ýabany awlamagynyň olaryň ýok bolmagynyň gönüden-göni sebäbi bolandygyna ynanýarlar. Olar mamont skeletinde pyçak tapdylar we skanirleýji elektron mikroskop analizi arkaly ýaranyň mamontlaryň biri-biri bilen söweşmeginiň ýa-da ýok edilmeginiň netijesinde dörän magdan gazyp almagyň netijesi däl-de, daş ýa-da süňk pyçagyndan dörändigini subut etdiler. Olar gadymy hindileriň mamontlary süňkleri bilen awlap öldürendigini aýdýarlar, sebäbi mamont süňkleriniň aýna ýaly ýalpyldawuklygy bar we ony aýna hökmünde ulanyp bilýärler.
Şeýle hem käbir alymlar şol döwürde Ýeriň ýokarky atmosferasynyň giňişligine köp mukdarda kometa tozanynyň girendigini we köp mukdarda Gün radiasiýasynyň tozanynyň kosmosa gaýdyp gaýdyp gelendigini we ýer ýüzündäki soňky buz döwrüne sebäp bolandygyny pikir edýärler. Okean gury ýere ýylylyk geçirip, hakyky "buz ýagyşyny" döredýär. Ol bary-ýogy birnäçe ýyl öňdedi, ýöne bu mamontlar üçin betbagtçylyk boldy.
Alymlar mamontyň ýok bolmagy barada jedelleşýän mahaly, bu henizem syr bolup galýar.
“Kawah Dinosaur Factory” simulýasiýa animatroniki mamont modelini döretmek we dizaýn etmek üçin simulýasiýa tehnologiýasyny ulandy. Onuň içki bezegi her bir bogunyň çeýe hereketini amala aşyryp bilýän polat gurluş we enjamlaryň utgaşmasyny ulanýar. Mehaniki herekete täsir etmezlik üçin myşsa bölegi üçin ýokary dykyzlykdaky gubka ulanylýar. Deri elastik süýümleriň we silikonyň utgaşmasyndan ýasalýar. Ahyrsoňy reňkler we makiýaž bilen bezeň.
Animatronik mamontyň derisi ýumşak we hakyky. Ony uzak aralyklara daşap bolýar. Modelleriň derisi suw geçirmeýän we gün şöhlesinden goraýan, şeýle hem -20℃-dan 50℃-a çenli howa şertlerinde adaty ýagdaýda ulanylyp bilner.
Animatronik mamont modelleri ylym muzeýlerinde, tehnologiýa ýerlerinde, haýwanat baglarynda, botanika baglarynda, seýilgählerde, gözel ýerlerde, oýun meýdançalarynda, söwda meýdançalarynda, şäher peýzažlarynda we adaty şäherlerde ulanylyp bilner.
Kawah dinozawryň resmi web sahypasy:www.kawahdinosaur.com
Ýerleşdirilen wagty: 2022-nji ýylyň 9-njy maýy